Genel Bakış
DEDISA atık yönetimi tesisi, Yunanistan'ın güneyinde Girit adasının bir bölgesi olan Chania'da yer almaktadır. Bu entegre atık işleme merkezi, adanın toplam nüfusunun yaklaşık %25'ini temsil eden 155.000 ada sakinine hizmet vermektedir. Chania bölgesi aynı zamanda turistlere yönelik 88.000 yatak kapasitesine de sahiptir ve bölgedeki belediyelerin çoğu DEDISA tesisinin toplama alanına girer.
DEDISA tesisinin tasarım ve teknik özellikleri, ELLAKTOR'un atık yönetimi kolunu oluşturan HELECTOR S.A. tarafından geliştirilmiştir. Dikey çözümler sağlayan tam entegre atık yönetimi şirketi olan HELECTOR, atık yönetimi projelerinin tasarımı, inşası, teknoloji tedariği ve işletimi alanında uzman bir kuruluştur.
DEDISA atık yönetimi tesisi 2005 yılında ilk kez faaliyete geçerken, yılda yaklaşık 70.000 ton kentsel atık akışını ve ek olarak yılda 7.000 ton (Yunanistan'daki mavi çöp kutularında toplanan) 'kaynağında seçilmiş' ambalaj atığını işlemek üzere tasarlanmıştı. Bu materyallerin mekanik işlenmesi birbirine paralel iki işleme hattıyla gerçekleştiriliyordu.
Bu biyolojik mekanik işleme tesisi, performansını yükseltmek ve zenginleştirmek amacıyla 2015 yılından sonra yenilendi. Yükseltme sürecine yönelik ihale 2013 yılında gerçekleştirildi ve 6,7 milyon avro tutarındaki proje maliyetini karşılamak için yatırım fonlarıyla desteklendi. Yükseltme işleminin ana amaçlarından biri, geri dönüştürülebilir materyallerin geri kazanımını %30 oranında artırmaktı. Şu anda yeşil kutu-karışık atıkların üretimi yılda 90.000 ton civarında seyrederken, ambalaj atıkları gibi 'kaynağında seçilmiş' mavi kutu materyallerinin işlenmesi yılda 15.000 ton'a çıkmıştır. En yeni işleme kaynaklarıyla donatılmış tesiste şu anda en ileri teknoloji ile optik ayıklama sağlayan toplam AUTOSORT makinesi çalışmaktadır. Diğer yandan, yükseltme paketi yeni torba açıcıların, balistik ayırıcıların, taşıma bantlarının ve bir balya presinin montajına da olanak sağlamıştır.
Tesisin yükseltme hedefleri
DEDISA yükseltme projesi, üzerinde odaklanacağı iki ana hedef belirledi:
- Geri kazanım materyallerinin üretiminde %30 oranında bir artış;
- Her materyal için hedeflenen yüksek verimli işleme düzeyine ve yüksek saflık randımanına ulaşma.
Çözüm
Verimlilik artışına derhal ulaşmak için, yeni torba açıcılar birincil ve ikincil döner kalburlar arasına monte edildiler. Güncellenen bu ekipmanlarla, önceki sistemde mümkün olmayan daha küçük atık torbalarının açılması sağlanabildi. Bununla birlikte en önemli değişim, TOMRA'nın optik ayıklama teknolojisinin sunulması olmuştur. Bu yenilikçi işleme yöntemi farklı materyallerin bir tarayıcı ve özel geliştirilmiş bir yazılım kullanılarak ayrılabilmesine olanak tanıdı.
DEDISA tasarım şablonunda, ikinci döner kalbur eleğinden kaynaklanan atıklar iki optik ayıklama makinesinden birincisine yönlendirilir. Burası plastiklerin büyük çoğunluğunun birbirinden ayrılarak karışık plastik akışından önce geri kazanıldığı ve ardından balistik ayırıcılara iletildiği yerdir. Bunun ardından, kalan atık materyal, kağıt ve mukavva materyalin ayıklandığı ve temizlendiği bir sonraki optik ayıklayıcıya akıtılır.
Optik ayıklama makinesinin daha önceki döngüsü sırasında ayıklanarak çıkartılan karışık plastik akışının tali-işlenmesi, plastik materyalin profiline göre daha ileri bir ayıklama düzeyine ulaşmak için, bu çıktı akışı balistik ayırıcılar üzerinden yönlendirilerek gerçekleştirilir. Bu gravimetrik filtreleme sürecinde sert ve yuvarlanan 3D parçacıklar –örneğin plastik kutular ve farklı boyut ve biçimlerde şişeler– çöp tankının arka kısmından çıkacak şekilde geri düşerken, düz ve esnek 2D parçacıklar –örneğin plastik film – ön kısımdan ortaya çıkar.
Sonraki işleme etaplarında 3D materyaller sırasıyla HDPE, Polipropilen ve PET şişe parçacıklarının ayıklanarak çıkartılacağı diğer üç separatör programından geçmek üzere yolculuklarına devam ederler. Bu arada iki taşıma bandı 2D materyalleri, öncelikli olarak plastik torbaları içeren daha sonraki plastik film separasyonu işlemi için bir optik film ayıklayıcısına taşır. Her iki optik ayıklayıcı da karışık renkli PE filmler veya şeffaf PE filmleri gibi farklı film materyallerini ayıklayabilen ya da gerektiğinde HDPE ve LDPE filmler arasında ayıklama yapabilen sensörlerle donatılmıştır.
Avantajlar özeti
Bu tesis şu anda aşağıda belirtilen miktarlarda karışık katı atıkların verimli şekilde ayrılmasını sağlayabilmekte ve kağıt, PE film, HDPE, PP ve PET parçacıkları geri kazanabilmektedir:
- Kağıt @ 6,2 ton/saat (t/s)
- PE film @ 1,19 t/h
- HDPE @ 1,06 t/h
- PP @ 0,69 t/h
- PET şişe @ 0,91 t/h
DEDISA tesisinin nominal kapasitesi artık yüzde 30 oranında artırılmış ve 2015 yılında sunulan yeni optik ayıklama süreçleri iki hedefi garantilemiştir: yüksek verimli işleme ve olağanüstü bir ürün saflığı. Ek olarak, bu önemli operasyonel avantajlar mevcut Chania atık toplama sistemine -MSW için yeşil kutular ve ambalaj atıkları için mavi kutular- herhangi bir ilave karmaşık gereklilik yüklemeden kazanılmıştır.
Yeni ekonomik fırsatlar ve çöp sahasına atılacak atık miktarında azalma
Helector S.A'dan Costas Triantafyllou bu konuda "DEDISA projesinde yeni tesis tasarımını en başından itibaren TOMRA mühendisleri ile birlikte geliştirdik. Zaten son dokuz yıldır birlikte bazı projeler üzerinde birlikte çalışıyorduk ve bu işbirliği ile modern atık yönetimi tesislerine ilişkin planlama, inşa ve uygulama alanlarında her iki tarafın da bilgi ve uzmanlığından yararlanarak verimli ve başarılı olduğu bir kez daha kanıtlandı." diyor.
MBT DEDISA'nın Direktörü Konstantinos Paterakis ise şunları söylüyor: "Yeni yükseltilen ayıklama sürecimiz sayesinde artık bize öncekinden daha farklı ve çeşitli 'pazarlanabilir' ürünleri işleme ve geri kazanma olanağı sağlayan çok daha esnek bir sisteme sahibiz. Modifiye edilmiş tesisimiz bize yeni ekonomik olanaklar getirdi ve ek olarak artık çöp sahasına yönlendirilmesi gereken çok daha az miktarda atığımız var. Bizim için bu, daha verimli ve sürdürülebilir bir atık yönetimi sistemine yönelik son derece önemli bir adımdır."