Global gıda işleme endüstrisi için bu, üretim sürecinin enerji kullanımını ve her aşamada elde edilen enerji iyileştirmelerinin etkisini ölçmek ve değerlendirmek açısından hoş bir fırsat sağlar. Gıda işleme firmaları, bir yandan verimlilikleri artırmaya yönelik yöntemleri tespit etmeye her zaman yoğun ilgi gösterirken, diğer yandan müşterilerine ve paydaşlarına karbon ayak izlerini en aza indirmek için ellerinden gelen tüm çabayı gösterdiklerini sergilemektedir.
Bir ürünün karbon ayak izinin sayısallaştırılması ve bildirilmesine yönelik ilke, gereklilik ve yönergelerini düzenleyen uluslararası ISO 14067 standardının hayata geçirilmesinin ardından, gıda işleme firmaları artık faaliyetlerinin çevre üzerindeki etkilerini rakipleriyle karşılaştırarak değerlendirebilmektedir.
Bu önemli mesele tüm dünyanın ilgisini üzerinde toplamaya devam ettiğinden, süreçleri ve teknolojileri doğrulama ve rakamlara dökme becerisi sürekli gelişme göstermektedir. Bu, gıda işleme firmaları için son derece önemli bir zorluktur, ancak enerjiyi muhafaza etme ve süreçleri akıcı hale getirme konusunda sürekli ilerleme kaydedilmektedir.
Aydınlatma ve çıkartma
TOMRA Sorting Food, ayıklama ve soyma çözümlerinde sektör lideri performansa ulaşmak için teknolojinin enerji verimliliği avantajlarından yararlanan az sayıdaki firmadan biridir. Gıda ayıklama alanında, tasarruf yapılabilecek iki ana bölge bulunmaktadır: aydınlatma ve çıkartma.
Işıklandırma ve aydınlatma, ürünlerin doğru şekilde analiz edilmesinde hayati önem taşır. Eski ayıklama makinelerinde, aydınlatma bir metre genişliğindeki bir sistemi denetlerken saatte 8.000 watt enerji kullanabilir. Ancak darbeli LED teknolojisi benimsendiğinde bu enerji kullanımı 150 watt güç/saat seviyesine kadar indirilebilir. LED aydınlatmanın diğer avantajları daha uzun hizmet ömrü, daha fazla dayanıklılık ve çevre için daha yararlı olan, toksik madde içermemesi şeklinde sıralanabilir. Darbeli LED teknolojisinin yararları, enerji verimliliği ve aynı zamanda daha uzun hizmet ömrü açısından da ölçülebilir.
Sürecin bir diğer temel bileşeni, sıkıştırılmış hava kullanılarak gerçekleştirilebilen çıkartma işlemidir. Ancak sıkıştırılmış hava aynı zamanda bir işleme tesisindeki en pahalı enerji kullanımlarından da biridir. Bir beygirgücü sıkıştırılmış hava elde etmek için yaklaşık sekiz beygirgücü elektrik kullanılır. Müşteriler, büyük parça ve küçük parça çıkartma makineleri için özel ret sistemlerini devreye sokarak, sürecin büyük parçaların reddedilmesi gereken kısımlarında sıkıştırılmış (basınçlı) hava kullanımını azaltabilirler.
Büyük parça ayıklama uygulamalarına yönelik bazı ayıklama ve çıkartma sistemlerinde (örn. bütün durumdaki sebzeler ve meyveler), hava ile çıkartma yerine parmakla çıkartma işlevi (örneğin TOMRA 5A) ile donatılmış bir ayıklama makinesini kullanma tercihi, sıkıştırılmış hava kullanımını önemli ölçüde azaltarak, gıda işleme hattının genel enerji verimliliğini artırmaktadır. Parmakla çıkartma sistemlerinde hava tüketiminin yüzde 80 daha düşük olması önemli bir maliyet ve zaman tasarrufu sağlar.
Buharla soyma
Sebze ve meyvelerin kabuklarını çıkarmanın en etkili yolu buharla soymaktır, ancak buhar kullanımı önemli miktarda enerji kullanımı ile sonuçlanır. Buharla soyma makinelerinin enerji kullanımı günümüzde buharla soyma makinesi üreticilerinin ana odak noktalarından biridir. Basınç kazanlarının tasarım ve biçiminde en son teknoloji kullanılarak, yüzlerce adet sebzenin soyulma sürecini beş ila on saniyeye indirebilir. Bu düşüş, buhar kullanımını yarıya indirir ve önemli miktarlarda tasarruf sağlar.
Ortalama kapasitede bir kızartmalık patates üretim hattına, saatte yaklaşık 30 ton patates soyabilen tek bir buharla soyma makinesi yeterli olacaktır. Bu düzeydeki bir gıda üretimi için gerekli buhar miktarı saatte yaklaşık 1.800 kg buhardır ve bu miktar, bir üretim hattının enerji kullanımı ve enerji verimliliği üzerinde muazzam bir etkiye sahiptir. Son yıllarda buharla soyma işlemlerini geliştiren ve iyileştiren teknolojiler, süreçte kullanılan buhar miktarını yaklaşık yüzde 25 oranında azaltabilmektedir.
Modern, verimli buhar teknolojileri, örneğin TOMRA Eco buharla soyma makinesi, buhar kazanının boyutunu ve buhar oluşturma süresini, üretim kapasitesini etkilemeden azaltmıştır. Süreçteki bu değişiklik, enerji tüketiminde toplamda yüzde 20 ila 25 oranında bir azalma sağlayarak, sonuçta enerji ve ürün israfını azaltmaktadır. Bu şekilde 2.500 adet patatesi 3,5 ila 5 saniye içinde işlemden geçirmek mümkündür.
Yenilikçi buharla soyma makineleri boşluk oranını azaltmış ve buhardan, soyulacak ürünün yüzeyine olan ısı transferini iyileştirmiştir. Bu da ürünün etrafındaki ve basınç kazanındaki serbest buhar miktarını azaltır ve genel buhar oluşturma süresini kısaltır.
Kurumsal sürdürülebilirliğin avantajları
- Verilerin toplanması ve yorumlanması
- Gerçek zamanlı geribildirim ve denetim
- Otomatik ayıklama ve soyma teknolojilerinden gelen sürekli veri akışı, fabrikanın otomasyon sistemi ile paylaşılır
- Ayıklama ve buharla soyma işlemlerinde daha fazla doğruluk
- Daha fazla kârlılık
Kurumsal sürdürülebilirlik hakkında ayrıntılı bilgiyi, TOMRA Sorting Food Mühendislik Müdürü Dr. Doug Reid'in fikir liderliği makalesinde bulabilirsiniz.